Zie Opmerkingen van de bewerker aan het einde van deze tekst.
LUCHTREIS.
KORT VERHAAL
VAN EENE
AANMERKLIJKE
LUCHTREIS,
EN
NIEUWE
PLANEETONTDEKKING.
UIT HET RUSSISCH VERTAALD
gedrukt en uitgegeven
Bij W. WOUTERS te Groningen.
1813.
Ὁ δὲ γεωγραφικὸςοὐκ ἐπιχωρίῳ γεωγραφεῖ,οὐδὲπολιτικῷ τοιούτῳ,ὅστις μηδὲν ἐφρόντισετῶν λεγομένωνἰδίως μαθημάτων,οὐδὲ γὰρ θεριστῇκαὶ σκαπανεῖ, ἀλλὰτῷ πεισθῆναι δυναμένῳτὴν` γῆν ἔχειν οὕτωτὴν ὅλην,ὡς ὀἱ μαθηματικοίφασὶ, καὶ τὰ ἄλλα τὰπρὸς τὴνὑπόθεσιν τὴν τοιάυτην.
ΣΤΡΑΒ.
Wat zijn de wetenschappen niet al verplicht aanhet geval! Een geringe toevallige waarneming wekteen vluchtig denkbeeld op in het hoofd van eeneenig mensch, en een nieuwe wareld, of ’t ware,is gevonden. Zeker, die het eerst een ontworteldenboomstam zag drijven, en zich daar schrijlingsop zette, dacht niet aan de ontdekking van driewarelddeelen, die zonder dat nooit bekend kondenworden. Even weinig geloofde Mevrouw Montgolfier,als zy haar gewasschen japon op devuurmand droogde, dat dit ons den weg banenmoest tot ontdekkingen, die het geheele hemelstelseleen nieuw aanzien geven, en het geen duister enons onbereikbaar scheen, in het helderst licht zoudenstellen, en met onze aarde vereenigen.
Men heeft veel getwist over de nuttigheid derLuchtbollen, of, om duidelijker te spreken, der[2]Aërostaten! De ondervinding heeft alreeds geleerd,welk een nut in den oorlog uit deze vliegtuigen tetrekken is, het zij ter ontdekking of opneming vanvijandlijke legeringen, verdedigingsinrichting vansteden en dergelijke, het zij ter overziening en verkondschappingvan streken lands, waar men geenetopografische kaarten van heeft. En zoo dra slechtsde wijze van deze machienen te besturen tot zekeremaat van volkomenheid gebracht, en de vastewind- of luchtstroomen in de hoogere oorden desdampkrings door vaste waarnemingen bepaald zullenzijn, zal zich een oneindig ruim uitzicht ontsluitenvan voordeelen, die voor de onderlinge verstandhoudingen gemeenschap der landen en volken, nogonberekenbaar zijn. Een nieuwe weg zal zichvoor den koophandel openen; geheel nieuwe takkenvan industrie zullen ontstaan: de voor- en nadeelenvan de ligging der landen zullen ophouden, debezetting van grenzen vergeefsch worden; en hetmeesterschap ter zee zal vervallen of nutteloos zijn,wanneer men door Luchtvloten, met waren, metwapens, en manschap geladen, den ov