Produced by Sophia Canoni
Note: The tonic system has been changed from polytonic to monotonic.The spelling of the book has not been changed otherwise. Words initalics are included in _.
Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικό σεμονοτονικό. Η ορθογραφία του βιβλίου κατά τα άλλα παραμένει ωςέχει. Λέξεις με πλάγιους χαρακτήρες περικλείονται σε _.
Λεπτά 10.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ
Αριθ. 9.
Υπό
Ε. Δ. ΡΟΪΔΟΥ.
Εν τω βίω των εθνών, και μάλιστα των νεαζόντων, πολύ μάλλονενδιαφέρουσα της εξακριβώσεως του σημείου πολιτισμού, εις ό έφθασανεν ωρισμένη στιγμή, φαίνεται ημίν η εξέτασις της διευθύνσεως καθ' ηνταύτα βαδίζουσιν. Αν εξ αυτής προκύπτη ότι βαίνει η Ελλάς επί ταπρόσω κατ' ευθείαν απαρέγκλιτον γραμμήν, δεν πρέπει ν' αχθώμεθα υπέρτο μέτρον ούτε δια την βραδύτητα της πορείας, ούτε δια το χωρίζονημάς από των άλλων εθνών διάστημα, όσον μέγα και αν απομένη. Και υπόμεν την υλικήν έποψιν η πρόοδος της χώρας ταύτης, καίτοι ουχί ίσωςανάλογος της αγχινοίας της φυλής και της διακρινούσης τον αιώναπυρετώδους δραστηριότητος, είναι τουλάχιστον αναμφισβήτητος καιπροφανής εις τον εγκύπτοντα εφ' οιουδήποτε στατιστικού πίνακος ήαπλώς στρέφοντα περί εαυτόν τους οφθαλμούς. Αν όμως εξετάσωμεν καιτην σήμερον διανοητικήν ημών κατάστασιν, ουχί εν συγκρίσει προς ταάλλα έθνη, όπερ ήθελεν είναι άδικον, αλλά προς ημάς αυτούς κατά ταςτελευταίας δεκαετηρίδας, η απάντησις δεν είναι επίσης ευχερής.Παράτολμον ίσως ήθελεν είναι το ν' αποφανθή τις ανεπιφυλάκτως ότι ενσυνόλω δεν προώδευσε το έθνος και πνευματικώς· αλλ' ενώ η υλικήπρόοδος είναι ψηλαφητή, η διανοητική επί τα πρόσω κίνησις αυτούαπομένει πολύπλοκον ζήτημα· το δε ζήτημα, τούτο παρίσταται υπό όντωςαποθαρρυντικήν φάσιν, οσάκις οπωσδήποτε εξέχων τις ανήρ αποχωρίζεταιημών ανεπιστρεπτεί. Ότε είδομεν αποκομιζόμενον τον Οικονόμον μάτηνανεζητήσαμεν τον αντάξιον αυτού μεταξύ των επιζώντων ρασοφόρων, καιαποχαιρετώντες τον Ασώπιον δεν εβλέπομεν τον δυνάμενον να συγκριθήπρος τον διδάσκαλον εκείνον, αν ουχί δι' άλλο, δια την αρχαϊκήντουλάχιστον εις τα γράμματα αφοσίωσιν και την χαλκέντερον φιλοπονίαν.Εις ουδένα εκληροδότησεν αποθνήσκων την πυρίνην γλώσσαν του οΦαρμακίδης, ουδ' ανευρίσκομεν μεταξύ του σμήνους των σήμερονδημοσιογραφούντων τον ισόπαλον του Λεβίδου. Του φαινομένου τούτου δενεπιχειρούμεν επί του παρόντος την εξήγησιν· αλλ' αν εξαιρέσωμεν τουςφρονούντας ότι η φιλοτιμία επιβάλλει αυτοίς να λέγωνται κατ' ουδένκατώτεροι των αποθνησκόντων ομοτέχνων, η πραγματικότης αυτούεκδηλούται εις τα όμματα πάντων και βαρύτερον καθιστά παντός χωρισμούτο πένθος. Τα λοιπά έθνη προπέμποντα τους καταβαίνοντας εις τον τάφονδιακεκριμένους άνδρας, θρηνούσιν επ' αυτοίς κατεχόμενοι προ πάντωνυπό αισθήματος ευγνώμονος συμπαθείας, εις δε το ημέτερον πένθοςπρωταγωνιστεί το αίσθημα της ημετέρας ζημίας και του κενού το οποίοναφίνει ο απελθών. Στερούμενοι χρησίμου ανδρός θρηνούμεν ως τέκνα ουμόνον απορφανισθέντα, αλλά και ανίκανα να επαρκέσωσιν εις εαυτά.Σήμερον δε ότε απέθανεν ο Βαλαωρίτης και εσιώπησεν ο Παράσχος,καταγινόμενος εις την σύνταξιν τoυ ποιητικού αυτού απολογισμού, μάτηνζητούμεν τίνα άλλον δυνάμεθα, μεθ' όσης δήποτε συγκαταβάσεως, ν'αναγορεύσωμεν ποιητήν.
* * *
Αλλά και αυτός ο Βαλαωρίτης δύναται άρα να ονομασθή εθνικός ποιητήςτης παρούσης γενεάς; Γνωστή είναι η προς το άσμα του Λευκαδίου,εξαιρετική ημών συμπάθεια, αλλά και η περί συγχρόνου ελληνικήςποιήσεως γνώμη. Αν ενομίζομεν υπάρχουσαν ασυμβίβαστον αντίθεσινμεταξύ αυτών, προθύμως κα